پاییز و زمستان 1400
منطق استنباط حکم فقهی روش‌های تدریس
چكيده در همه حوزه‌های علم ازجمله علوم تربیتی، موضوعات نوظهور و جدیدی مانند روش‌های تدریس وجود دارند که تا کنون دیدگاه اسلام در مورد آن‌ها به‌طور دقیق و کامل بیان نشده است. با توجه به این‌که هر واقعه و موضوعی از نظر فقه اسلامی دارای حکمی است میتوان با مراجعه به منابع و متون دین […]
بررسی فقهی قاعده هدايت و کارکرد آن در فقه تربیتی
چكيده در عرصۀ تعلیم و تربیت یکی از قواعد مهم برای تثبیت و ترویج معارف و اندیشه‌های دینی متربیان، قاعدۀ هدایت است. مفاد این قاعده عبارت است از مجموعۀ فعالیت‌ها و اقدام‌های تربیتی خاص که بعد از آگاهی فرد باید انجام گیرد؛ با این هدف که فرد بدان آگاهی‌ها، التزام قلبی پیدا کند، خلقیات روحی […]
بررسی تفاوت‌‌های زن ومرد در اسلام و دلالت‌های آن در اهداف تربیت رسمی عمومی
چكيده پژوهش حاضر به‌منظور استخراج اهداف تربیتی برای نظام تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران با توجه به رویکرد اسلامی به تفاوت زن و مرد صورت گرفته است. از اینرو با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی، به تفاوت‌‌های تکوینی زن و مرد در ویژگیهایی مانند تعقل، عاطفه، حیا، غیرت، تبرج، بلوغ و غریزۀ جنسی می‌پردازد. […]
مشروعیت یا تمرینیت عبادت کودکان از منظر فقهای شیعه و سنی
چكيده این نوشتار بحث مشروعیت یا تمرینیت عبادت کودکان را که یکی از موضوعات مهم در مباحث فقهی بوده مورد بررسی قرار داده است. بررسی تطبیقی موضوع و مقارنۀ آن در بین فقهای شیعه و سنی و این‌که کودکان نسبت به انجام عبادت چه وضعیتی دارند؟ آیا عبادت آنان مشروع است یا جنبۀ تمرینی دارد؟ […]
تربیت جامع از منظر فقه اسلامی
چكيده پروردگار عالمیان وجود هریک از آحاد بشر را با مجموعه‌ای از ظرفیت‌ها و استعدادهای بالقوه سرشته است تا این ودایع شکوفا و به نقطۀ کمال خود نایل آیند. فرایند «تربیت» عهده‌دار زمینه‌سازی برای این مهم است. یکی از اصول تربیتی، «جامعیت در تربیت» است. سنجش میزان اعتبار و روایی این اصل با عرضه به […]
واکاوی معیار حاکم بر مصلحت کودک تحت حضانت در حقوق ایران، مصر و فقه مذاهب اسلامی
چكيده قانونگذار ایران حضانت کودک را تا سن هفت سال حق و تکلیف مادر دانسته و قانونگذار مصر تا سن پانزده سال، حق مادر دانسته و پس از آن اولویت با پدر است. لیکن در صورت حدوث اختلاف بعد از این سنین، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه است. مصلحت کودک مفهوم […]
روش‌شناسی تحلیل‌تربیتی احکام‌فقهی
چكيده مقالۀ حاضر در موضوع روش‌شناسی تحلیل تربیتی احکام فقهی به‌منظور شناسایی و معرفی شیوههای تحلیل احکام فقهی تدوین یافته است. در ساماندهی مقاله از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده که در این‌گونه موضوعات کاربرد بیشتر دارد. از روش‌های سهگانۀ تمام‌استدلالی، نیمه‌استدلالی و فتوایی بررسی احکام فقهی، روش دوم و از روش‌های منطقی، روش قیاسی- استقرایی […]
رفق و مدارا در تربیت اعتقادی فرزندان از منظر فقه اهل بیت
چكيده تربیت اسلامی ساحت‌های مختلفی دارد که تربیت اعتقادی یکی از مهمترین این ساحات است. اعتقادات بخشی از دین اسلام را تشکیل می‌دهند و پایه و اساس بخش‌های دیگر اسلام است. در صورتی فرد به دستورهای اخلاقی، احکام و عبادات ملتزم خواهد بود که عقیدۀ کامل و صحیح داشته باشد. تربیت اعتقادی عبارت است از: […]
روش‌شناسی فقه تربیتی استاد اعرافی دام عزه
چكيده با توجه به نظریه‌پردازی استاد اعرافی دام‌عزه در دانش «فقه تربیتی»، در این نوشتار که به روش اسنادی، کتابخانه‌ای و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته، نسبت به واکاوی روش ایشان در استخراج و اصطیاد مبانی و محتوای فقهی با رویکرد تربیتی اقدام گردیده است. یافته‌های پژوهش آشکار می‌سازد که ایشان بر اصل تأثیر متقابل […]
وظیفه‌مندی حکومت اسلامی در تربیت دینی جامعه
چكيده از مهمترین ساحت‌های تربیتی، تربیت دینی است. تربیت اعتقادی (شناختی)، عبادی (رفتاری) و اخلاقی، زیرمجموعۀ تربیت دینی قرار دارد. تحقق تربیت دینی جامعه، نیازمند اقدامات و فعالیتهای گسترده و پیچیدۀ عاملان و متولیان تربیتی است. والدین، مربیان، علما، نخبگان، رسانه‌ها و حکومت از جملۀ متولیان و عاملانِ اصلی تربیت در سطح اجتماع هستند. از […]